Fujara jednootworowa to instrument pasterski obecny między innymi w kulturze góralskiej. W Beskidzie Śląskim zwany jest również fujarą postną, ponieważ jest to, ze względu na swoje surowe i ascetyczne brzmienie, jedyna fujara, na której można było grać w trakcie postu. Nasz kurs przeprowadzi Cię przez tajniki gry na tym wyjątkowym instrumencie. Wydobycie dźwięku, proste melodie i bardziej wyrafinowane ozdobniki to główna tematyka tej muzycznej podróży, w którą zabierzemy Cię na szczyt góry Ochodzitej.
Autor: Joszko Broda
Lekcja 1 Podstawowe informacje
Fujara jednootworowa na szczycie Ochodzitej. Dźwięki pasterskie – fujarki i dzwonki. O kulturze wypasu owiec i towarzyszącej jej dźwiękom. Mgły na pograniczu kultur – górale żywieccy i górale śląscy. Dlaczego instrument z jednym otworem nazywany jest fujara postną?
Lekcja 2 Podstawowe informacje, część 2.
Jak zbudowana jest fujara jednootworowa? W jaki sposób powstaje dźwięk w tym instrumencie? Z jakiego materiału i w jaki sposób wykonuje się fujary postne? Czy można grać na kijkach narciarskich? Jak przerobić flażolet na fujarkę jednootworową? Muzykowanie z duecie z przestrzenią. Gdzie można kupić takie instrumenty?
Lekcja 3 Jak wybrać dobry instrument?
Czy cena ma znaczenie? W jaki sposób wypróbować instrument? Które dźwięki mówią nam o tym, że mamy do czynienia z dobrą fujarką? Kto nam może pomóc wybrać instrument?
Lekcja 4 Jak trzymać i dbać o instrument?
Który element instrumentu jest najbardziej delikatny i narażony na uszkodzenia? W jaki sposób bezpiecznie trzymać fujarkę? Kilka uwag o przechowywaniu i konserwacji sprzętu muzycznego. Olejowanie i moczenie fujarek w wodzie.
Lekcja 5 Sposoby trzymania instrumentu
W jaki sposób zamykamy otwór fujarki? Których palców używamy? O tym, jak nauczyć się stabilnego trzymania instrumentu. Jak przykładać instrument do ust?
Lekcja 6 Jak poprawnie przykładać do ust?
Dopasowywanie instrumentu do ust. Trzymanie instrumentu przodem i bokiem. Granie na dwóch fujarkach jednocześnie. Dźwięki agresywne i intensywne oraz dźwięki kojące. Prawidłowa pozycja podczas grania na fujarze.
Lekcja 7 Wydobycie dźwięku
Czyszczenie fujarki. Jakiego ciśnienia użyć, żeby wydobyć dźwięk z instrumentu? Czy należy spinać wargi? Ćwiczenie grania na jednym dźwięku. Wydobycie dźwięku, który ma początek i koniec.
Lekcja 8 Zmiana dźwięków
Jak zagrać różne dźwięki operując palcem i ciśnieniem powietrza? Ile dźwięków można zagrać zamykając jedną dziurkę? Granie na niskim i wysokim ciśnieniu. Kontrola dźwięku. Ćwiczenie grania kolejnych prostych dźwięków płynnie. Granie dźwięków oddzielonych od siebie. Zmiana dźwięku za pomocą samego ciśnienia oraz dzięki regulacji palcem. Czym jest alikwota?
Lekcja 9 Jak ćwiczyć grę?
O drodze czekającej na tych, którzy chcą nauczyć się grać. Jak grać na dwóch fujarkach jednocześnie? Dlaczego podejmowanie świadomych decyzji i kontrola nad dźwiękami są bardzo istotne?
Lekcja 10 Melodia
O tym, dlaczego warto umieć zaśpiewać melodię, którą chce się zagrać? Czy improwizacje też da się zanucić? O jednym z mistrzów fujarki postnej – ujcu Tycu z Ochodzitej.
Lekcja 11 Ozdobniki
Jak zagrać najprostsze ozdobniki na fujarze jednootworowej? Niepełne zakrywanie, szybkie zamykanie i otwieranie otworu. Kontrolowane przypadki i umiar w ozdabianiu. O graniu dla samego siebie w odpowiedniej przestrzeni.
